Schuld en twijfel

In Berlijn zal vanaf eind 2019 een groot paleis staan. Dit barokke stadsslot werd in 1950 door de DDR opgeblazen, maar is na dertig jaar felle discussies met een nieuwe functie herbouwd. Het moet nu de ‘dialoog der culturen’ in Duitsland bevorderen. Journalist en historicus Merlijn Schoonenboom neemt deze omstreden locatie tot uitgangspunt voor een beeldend verhaal over de vraag die alle westerse samenlevingen op dit moment bezighoudt: wat voor land willen we zijn? In Nederland en Duitsland zorgt die vraag sinds de opkomst van nieuwe rechtse partijen voor grote politieke onrust. In Duitsland ligt deze opkomst nog eens extra gevoelig, door de centrale plek die de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog inneemt. Het midden van Berlijn is de afgelopen honderdvijftig jaar steeds een seismograaf van maatschappelijke gevoeligheden geweest.
De visie van de politieke elite komt er tot uitdrukking, evenals de aanvallen van haar tegenstanders. Ook nu is dat weer zo. Nergens wordt de hedendaagse zoektocht naar identiteit beter zichtbaar, en de vraag welke symbolen daarbij horen.